Szczegóły

Agnieszka Będkowska

Opublikowano: 13 sierpień 2015

• 1758 r. Początek historii Biblioteki, kiedy to Jacek A. Łopacki przekazuje Miastu Księgozbiór liczący ok. 200 tomów.
  
• 1905 r. Powstaje Biblioteka Publiczna Towarzystwa Uniwersytetu Ludowego im. Adama Mickiewicza.
  
• 1920 r. Rada Miasta postanawia utworzyć Bibliotekę Publiczną im. Ernesta Bandrowskiego. Księgozbiór przyszłej Biblioteki zostaje zdeponowany w Muzeum Przemysłowym (1922 r.)
  
• 1945 r. Miejska Rada Narodowa przyjmuje uchwałę o utworzeniu Publicznej Biblioteki Miasta Krakowa, a pierwszym jej dyrektorem mianuje doc. dr. Józefa Korpałę.
  
• 1949 r. Zostaje powołana - równorzędna- Wojewódzka Biblioteka Publiczna.
  
• 1955 r. Z połączenia Bibliotek: Wojewódzkiej oraz Miejskiej powstaje Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna (rozdzielone ponownie w 1958 r.)
  
• 1965 r. Biblioteka Główna otrzymuje status biblioteki naukowej.
  
• 1975 r. Ponowne połączenie Biblioteki Wojewódzkiej i Miejskiej po kolejnych zmianach administracyjnych.
  
• 1990 r. W konsekwencji postanowień "Ustawy o samorządzie terytorialnym" następuje podział bibliotek publicznych na państwowe (wojewódzkie) i samorządowe (miejskie, gminne i miejsko-gminne).
  
• 1993 r. Zarządzeniem Wojewody Krakowskiego Biblioteka przyjmuje nazwę Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie i otrzymuje nowy statut.
  
• 1996 r. Biblioteka przenosi się do budynku przy ul. Rajskiej.
  
• 1999 r. Biblioteka staje się instytucją samorządową - centralną biblioteką publiczną dla Województwa Małopolskiego.

Szczegóły

Agnieszka Będkowska

Opublikowano: 13 sierpień 2015

Siedziba Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie przy ul. Rajskiej -

zabytkowy budynek dawnych koszar wojskowych z II poł. XIX w.

(Współrzędne GPS: 50°3'54"N i 19°55'45"E)

W okresie średniowiecza teren, na którym stoi obecny budynek WBP, znajdował się poza murami miejskimi i pozostawał niezabudowany do połowy XV w., do momentu kiedy w pobliżu klasztoru oo. Karmelitów rozwinęła się jurydyka miejska Garbary (w 1791 r. włączona w granicę administracyjne Krakowa). W połowie XVI w. w jej obrębie została wytyczona bezimienna ulica, która na początku XIX nazwana została ul. Dolną, a w 1850 r., od położonego w pobliżu ogrodu rozrywkowego Raj (obecnie teren zakładów tytoniowych), nazwana została ulicą Rajską.

W tym też okresie władze austriackie rozpoczęły przekształcanie Krakowa w miasto-twierdzę, co wiązało się m.in. z koniecznością budowy odpowiedniej liczby koszar dla powiększającego się garnizonu. Największe z nich, koszary przeznaczone dla piechoty, postanowiono wybudować wzdłuż ulicy Rajskiej. Zostały one wzniesione w latach 1860-1862 według pochodzącego z 1858 r. projektu Feliksa Księżarskiego, wybitnego krakowskiego architekta, autora również m.in. projektu budynku Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Zaprojektowane przez Księżarskiego monumentalne koszary, rozciągające się na prawie całej długości ulicy Rajskiej, powstały według projektu linearnego. W chwili ukończenia budowy były największym (230 m długości) – po zamku królewskim na Wawelu – budynkiem w Krakowie). Projekt, mimo przeznaczenia pomieszczeń dla potrzeb żołnierzy piechoty, nawiązywał do ówczesnego wzorca francuskich koszar kawaleryjskich. Prosta, dwupiętrowa bryła budynku nakrytego dwuspadowym dachem została urozmaicona i ożywiona poprzez ryzality zwieńczone pierwotnie „gotyckimi” szczytami. W ryzalicie głównym mieściła się klatka schodowa i dwie sale, w ryzalitach bocznych niewielkie mieszkania dla rodzin wojskowych. Całość kompozycji elewacji frontowej została podporządkowana ryzalitowi środkowemu, architekt nadał budowli surowy i monumentalny wyraz, harmonizujący z jego pierwotną funkcją. Zewnętrzna elewacja obiektu pozostała do dnia dzisiejszego praktycznie niezmieniona (zniknęły „gotyckie” szczyty), większe przebudowy nastąpiły wewnątrz budynku, zwłaszcza po 1996 r. w związku ze zmianą przeznaczenia budowli i adaptacji jej pomieszczeń do potrzeb bibliotecznych (m.in. w latach 2007-2010 przekształcenie poddasza w III piętro).

Do momentu upadku Austro-Węgier koszary przy ulicy Rajskiej nosiły nazwę Koszar Franciszka Józefa (Franz Josef Kaserne) i zajmowane były przez 56. pp. W październiku 1918 r. przejęte zostały przez rodzące się Wojsko Polskie i przemianowane na Koszary Tadeusza Kościuszki. W okresie międzywojennym stacjonował w nich 5. batalion telegraficzny (łączności). Po zakończeniu II wojny światowej militarny charakter budynku został utrzymany, do roku 1989 użytkowały go różne jednostki Ludowego Wojska Polskiego, na początku lat 60. stał się on siedzibą krakowskiego pułku Obrony Terytorialnej Kraju (OTK). Po zakończeniu trwającego od 1989 r. procesu likwidacji formacji OTK budynek przekazano władzom cywilnym, które w 1996 r. postanowiły przenieść do niego z ulicy Brackiej siedzibę Wojewódzkiej Bibliotekę Publicznej w Krakowie.

Z długiej militarnej historii budynku na Rajskiej trzeba przypomnieć fragment związany z okresem walk o niepodległość Polski w latach 1918-1920. Tu mieścił się od listopada 1918 r. roku główny na terenie miasta punkt werbunkowy do WP, stąd wyruszyły na odsiecz oblężonemu przez Ukraińców Lwowowi pierwsze regularne oddziały polskie, tu też sformowano kilka innych jednostek bojowych, które wzięły aktywny udział w walkach o granice państwa (m.in. ochotniczy 2. batalion harcerski). W militarnej historii budynku nie brak jednak i cywilnych akcentów, m.in. w latach międzywojennych na placu przylegającym do koszar tworzono w zimie naturalne lodowisko, na którym trenowała powołana w 1927 r. sekcja hokejowa klubu sportowego „Cracovia”.

Autor: Momot Wojciech

Szczegóły

Agnieszka Będkowska

Opublikowano: 13 sierpień 2015

Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie jest główną, publiczną biblioteką województwa małopolskiego, finansowaną przez samorząd województwa małopolskiego.

Spełnia dwie podstawowe funkcje:

1. gromadzi, opracowuje i udostępnia zbiory na miejscu i na zewnątrz, pośredniczy w wypożyczaniu międzybibliotecznym.
    
2. wspiera merytorycznie sieć samorządowych bibliotek publicznych w Małopolsce.
    

Jej zbiory obejmują około 500 tysięcy jednostek inwentarzowych. Zakres tematyczny zbiorów jest uniwersalny z przewagą piśmiennictwa humanistyczno - społecznego.

Biblioteka gromadzi oprócz książek i czasopism również zbiory specjalne: płyty analogowe i CD, płyty DVD, CD-ROM- y, książkę "mówioną" i brajlowską, dokumenty życia społecznego. WBP oferuje użytkownikom 400 miejsc w czytelniach oraz 40 stanowisk komputerowych. Biblioteka zapewnia również dostęp do katalogowych i pełnotekstowych baz elektronicznych zarówno na miejscu jak i on-line.

Czytelnik ma możliwość korzystania także poprzez Internet z:

• katalogu w formie elektronicznej
   
• multiwyszukiwarki FIDKAR Małopolski
   
• zasobów Małopolskiej Biblioteki Cyfrowej dostępnych na stronie: http://mbc.malopolska.pl
   

Fidkar Małopolski powstał jako efekt współpracy bibliotek publicznych Małopolski. Umożliwia on jednoczesne przeszukiwanie baz bibliograficznych i katalogowych bibliotek województwa małopolskiego.

Małopolska Biblioteka Cyfrowa została powołana do życia dzięki współpracy Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego i Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie. W tworzeniu zasobów Małopolskiej Biblioteki Cyfrowej WBP współpracuje z szeregiem instytucji m. in. z bibliotekami, archiwami, organizacjami pozarządowymi, wydawcami i samymi twórcami. Głównym jej celem jest prezentacja w formie cyfrowej bogatego i różnorodnego dziedzictwa kulturowego Małopolski.